เครื่องถ่างหน้าแปลน
เครื่องถ่างหน้าแปลนไฮดรอลิค (Hydraulic Flange Spreader): งานเปิดหน้าแปลนจะปลอดภัยและง่ายกว่าที่เคย
ในงานซ่อมบำรุงระบบท่อในโรงงานอุตสาหกรรม, โรงไฟฟ้า หรือแท่นขุดเจาะ การเปิดหน้าแปลน (Flange) เพื่อเปลี่ยนปะเก็นหรือซ่อมบำรุงวาล์ว ถือเป็นงานที่ท้าทายและมีความเสี่ยงสูง วิธีการดั้งเดิมที่ใช้ลิ่มตอก, ชะแลง, หรือไขควงปากแบน ไม่เพียงแต่ต้องใช้แรงมากและควบคุมได้ยาก แต่ยังเสี่ยงต่อการทำลายพื้นผิวหน้าแปลน (Flange Face) ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญในการป้องกันการรั่วซึม วันนี้ ปัญหาเหล่านี้จะหมดไปด้วย เครื่องถ่างหน้าแปลน ไฮดรอลิค
หยุด! การตอกลิ่มแบบเก่า: ทำไมเครื่องถ่างหน้าแปลนจึงจำเป็น?
การใช้ชะแลง, ลิ่ม, หรือไขควงตอกเพื่อเปิดหน้าแปลนเป็นวิธีที่อันตรายอย่างยิ่งและควรหลีกเลี่ยง เพราะเสี่ยงต่อ:
- ประกายไฟ: อาจก่อให้เกิดการระเบิดหรือไฟไหม้ในพื้นที่ที่มีสารไวไฟ
- ความเสียหายต่อหน้าแปลน: การตอกกระแทกทำให้ผิวหน้าแปลน (Flange Face) ที่มีความสำคัญต่อการซีลเป็นรอย ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของการรั่วซึมในอนาคต
- อุบัติเหตุ: เครื่องมืออาจลื่นไถลหรือชิ้นส่วนแตกหักกระเด็นใส่ผู้ปฏิบัติงาน
เครื่องถ่างหน้าแปลน (Flange Spreader) ถูกออกแบบมาเพื่อแก้ปัญหาเหล่านี้โดยเฉพาะ โดยใช้แรงถ่างที่ควบคุมได้, สม่ำเสมอ, และปลอดภัย
เลือกประเภทให้ถูก: เครื่องถ่างแบบลิ่ม vs. แบบเกี่ยวรูน็อต
การเลือกเครื่องถ่างที่ถูกต้องขึ้นอยู่กับลักษณะของหน้างานเป็นสำคัญ ซึ่งแบ่งได้ 2 ประเภทหลัก:
1. เครื่องถ่างแบบลิ่ม (Wedge Spreader)
เป็นประเภทที่นิยมใช้มากที่สุด โดยการสอดปลายลิ่มเข้าไปในช่องว่างระหว่างหน้าแปลน แล้วใช้แรงดัน (ทั้งแบบไฮดรอลิคและเมคคานิค) เพื่อถ่างลิ่มให้กว้างขึ้น ดันให้หน้าแปลนแยกออกจากกัน
- เหมาะสำหรับ: งานซ่อมบำรุงทั่วไป, การเปลี่ยนปะเก็น ที่หน้าแปลนมี “ช่องว่างเริ่มต้น” (Gap) ให้สอดเครื่องมือเข้าไปได้อย่างน้อย 6 มม.
2. เครื่องถ่างแบบเกี่ยวรูน็อต (Bolt-Hole / “Zero-Gap” Spreader)
เป็นเครื่องมือสำหรับสถานการณ์ที่ท้าทายที่สุด คือเมื่อหน้าแปลนปิดสนิทจน “ไม่มีช่องว่าง” ให้สอดลิ่มเข้าไปได้ เครื่องมือชนิดนี้จะทำงานโดยการเกี่ยวเข้ากับรูน็อตของหน้าแปลน แล้วใช้แรงดึงเพื่อถ่างหน้าแปลนออกจากกัน
- เหมาะสำหรับ: การถอด Blind Flange, การแยกหน้าแปลนที่ติดแน่นเป็นพิเศษ, หรืองานติดตั้งใหม่ที่ไม่มีช่องว่างเลย
คู่มือการใช้งานและข้อควรระวังเพื่อความปลอดภัยสูงสุด ⚠️
- ตรวจสอบแรงดันในระบบ: ต้องแน่ใจ 100% ว่าไม่มีแรงดันตกค้างในท่อและได้ทำการระบายของเหลว/ก๊าซออกจนหมดแล้วก่อนเริ่มทำงาน
- ใช้งานเป็นคู่เสมอ: สำหรับหน้าแปลนขนาดใหญ่ ควรใช้เครื่องถ่าง 2 ตัวทำงานพร้อมกันที่ฝั่งตรงข้ามเสมอ เพื่อให้แรงกระทำสมดุลและป้องกันหน้าแปลนบิดงอ
- ใช้ Safety Block: เมื่อถ่างหน้าแปลนได้ระยะที่ต้องการแล้ว ควรใส่ Safety Block หรือลิ่มนิรภัยคั่นไว้เสมอ เพื่อป้องกันหน้าแปลนหนีบกลับขณะทำงาน
- เลือกขนาดให้เหมาะสม: ตรวจสอบให้แน่ใจว่าค่าแรงถ่าง (Tons), ระยะสอด (Tip Clearance), และระยะถ่างสูงสุด (Max Spread) ของเครื่องมือเหมาะสมกับขนาดและระดับแรงดัน (Pressure Class) ของหน้าแปลน